مطالب متنوع

در لغت نامه زبان فارسی به معنای جعبه دنده می باشد. در فرهنگ معین به جعبه ای گفته می شود که دنده ها در آن قرار دارند و قدرت حرکت موتور به این جعبه منتقل می شود. سپس به کمک این دنده، به قسمت های دیگر انتقال می یابد. در این مطلب می‌خواهیم در مورد گیربکس اتوماتیک و دیگر انواع گیربکس برای شما توضیح دهیم.
تاریخچه گیربکس
مطالعه منابع مختلف نشان می دهد که مردم یونان باستان اولین افرادی بودند که اجسامی شبیه به چرخ دنده های امروزی ساختند. آنها این چرخ دنده ها را از چوب ساخته و با چربی حیوانی روغن کاری می نمودند. با استفاده از این ابزار، اجسام سنگین مانند مصالح را جابه جا می کردند. در برخی موارد هم ، این دستگاه را برای انتقال آب از سطحی به سطح دیگر به کار می بردند.
در قرن 18 میلادی و همزمان با انقلاب صنعتی در انگلستان، گیربکس های امروزی ساخته شدند. در آن زمان در صنعت نساجی مورد استفاده قرار می گرفتند.
امروزه پیشرفت های زیادی در زمینه چرخ دنده ها صورت گرفته است. اما در آینده شاهد پیدایش نسل جدیدی از گیربکس ها با قابلیت های بیشتر و ابعاد مناسب تری خواهیم بود.

گیربکس اتوماتیک چیست؟
وظایف گیربکس :
– تنظیم ، کنترل و انتقال قدرت از یک منبع چرخان به بخشی دیگر : گیربکس باعث انتقال قدرت از موتور به قسمت های دیگر می شود. به عبارتی به راننده کمک می کند تا بتواند خودرو را با سرعت های مختلف در شرایط متفاوت کنترل کند.
– پیشگیری از سرعت های ناخواسته : در جاده ها و سطوح شیبدار به راننده کمک می کند تا اختیار سرعت اتومبیل را در دست داشته باشد.
– تنظیم جهت حرکت خودرو : گیربکس، شرایطی را فراهم می کند تا خودرو به جلو یا عقب حرکت کند. همچنین به خودرو قدرت حرکت معکوس می دهد.
– امکان درجا کار کردن موتور : در برخی مواقع که نیاز به حرکت نیست، اما باید موتور فعال باشد، مانع انتقال نیروی موتور به چرخ ها می شود.

ساختمان کلی گیربکس :
در ساختمان یک گیربکس، تعدادی چرخ دنده وجود دارد که بر روی هم سوار شده اند. هر چرخ دنده نشان دهنده یک دنده بر روی دسته دنده خودرو می باشد. همه افرادی که رانندگی می کنند، به دفعات زیادی با دسته دنده سر و کار دارند. این دسته، رابط بین راننده و گیربکس می باشد. هر بار که راننده، دنده را تغییر می دهد به گیربکس فرمان می دهد که از چه چرخ دنده ای برای انتقال قدرت استفاده کند. ساختمان کلی در گیربکس های اتومات هم به این شکل می باشد.
اهمیت تعویض روغن گیربکس :
روغن گیربکس نقش مهمی در عمر خودرو دارد. تعویض به موقع روغن گیربکس باعث کم کردن استهلاک خودرو می شود. در صورتی که روغن گیربکس تعویض نشود یا تعویض آن با تاخیر صورت گیرد، صدمات جدی و هزینه های سنگینی را به خودرو وارد می کند. روغن گیربکس برای روانکاری انواع جعبه دنده به کار می رود.
با گذشت زمان، یاتاقان و دنده ها دچار فرسایش می شوند. این امر باعث می شود تا ذرات فلزی میکروسکوپی وارد روغن گیربکس شوند و باعث کاهش کیفیت آن گردند. در این زمان، روغن نمی تواند به صورت مناسبی جعبه دنده را روانکاری نماید.
حرارت تولید شده در گیربکس های اتوماتیک ، بیشتر از گیربکس های دستی می باشد و این امر موجب کاهش کیفیت روغن گیربکس در گذر زمان می شود.
به طور کلی در مورد انواع گیربکس ها، ورود ذرات فلزی به روغن و تماس با قطعات فرسوده باعث کاهش کیفیت روغن گیربکس می گردد. در صورتی که روغن گیربکس به موقع تعویض نشود، عمر سیستم انتقال قدرت در خودرو کاهش می یابد.

مزایای گیربکس اتوماتیک :
استفاده از گیربکس اتومات دارای مزایای است که از ان جمله می توان به تعویض دنده خودکار، استهلاک کمتر، عملکرد عالی در سطوح شیب دار، رانندگی راحت و بدون خستگی اشاره کرد.

معایب گیربکس اتوماتیک :
تاخیر در تعویض دنده، عمر کمتر، هزینه های بالای تعمیر، ایراد در خلاص بودن دنده، مصرف بالای سوخت و تعویض دنده در دور موتور بالا از معایب گیربکس اتوماتیک محسوب می شوند.

مشکلات گیربکس های اتوماتیک :
برای اینکه در سیستم انتقال قدرت خودرو مشکلی ایجاد نشود، بهتر است خودروی خود را به خوبی نگهداری نمایید و به موقع برای تعمیر آن اقدام کنید.
در صورت بروز مشکلات گیربکس باید به تعمیرگاه مراجعه نمود. برخی از مشکلات گیربکس شامل روشن شدن چراغ چک موتور، صدای زوزه یا ناله، تکان های زیاد، سرو صدا در زمانی که خودرو در حالت خلاص قرار دارد، مکث در زمان تعویض دنده، نشت واسکازین، عدم امکان تعویض دنده، بوی سوختگی، بکسواد کلاچ، تعویض ناخودآگاه دنده ها و … می شوند.